من
در کتاب کاپیتال، نحوه تکوین سرمایه‌داری را به عنوان یک سرنوشت ناگزیر تاریخی به اروپای
غربی منحصر کرده‌ام. چگونه ممکن است روسیه _کشوری که در آن دهقانان هیچگاه مالک زمین
نبوده‌اند_ مشمول همین سیر تحول قرار گیرد؟
... جماعت
روستایی اولیه به مراتب بیش از جوامع یهودی و یونانی و رومی از نیروی حیات برخوردار
بوده‌اند. کمون نوع آسیایی در سراسر اروپا مبدا و نقطه عزیمت بوده است. پدید آمدن آن
ناشی از رشد تاریخی مالکیت در آن سرزمینها بود، نه آنکه طریقه‌ی مذکور را به صورت ساخته
و پرداخته از آسیا با خود آورده باشد...
سرنوشت جماعت روستایی در عصر
سرمایه‌داری چه خواهد بود؟ روسیه مجبور نیست به راه غرب برود و در حالی که شرایط
و اوضاع و احوال و محیط تاریخی آن با اروپای غربی متفاوت است، نباید خود را به تقلید
از جریان‌های خاص آن سرزمین مقید سازد. کمون کشاورزی روسی
می‌تواند مستقیماً به صورت یک عنصر اقتصادی مترقی در آید و در پهنه قلمروی ملی گسترش
یابد و مایه برتری روسیه بر کشورهای سرمایه‌داری گردد. برای آنکه یک استبداد
متمرکز بر فراز کمونها به وجود نیاید، کافی است به جای سازمان دولتی فعلی، مجمعی مرکب
از دهقانان منتخب از طرف کمونها، اداره و رهبری آنها را در دست خود متمرکز سازد. عبور
از مرحله سرمایه‌داری یک ضرورت تاریخی نیست.
ضمن بررسی منشا تولید سرمایه‌داری
من متذکر شده‌ام (که راز آن در این است) که بر جدایی کامل تولیدکننده از وسایل تولید
مبتنی است.(صفحه 315، ستون 1، چاپ فرانسوی کاپیتال) و نیز اینکه "شالوده‌ی"
تمام این تحول سلب مالکیت از کشاورزان است] این امر به نحو کامل، تا امروز فقط در انگلستان
صورت گرفته است... ولی تمام دیگر کشورهای اروپای غربی همین سیر و را خواهند گذراند".
بدین ترتیب من به طور ضمنی
"ضرورت تاریخی" جریان مذکور را به اروپای غربی محدود کرده‌ام و چرا؟ لطفاً
فصل کاپیتال32 را بررسی کنید؛ آنجا که گفته
شده جریانی که وسایل تولید پراکنده و فردی به وسایل اجتماعا متمرکز مبدل می‌سازد. و
از مالکیتهای کوچک و متعدد مالکیت بزرگ افرادی معدود را به وجود می‌آورد، این جریان،
این سلب مالکیت دردناک و هراس‌انگیز از مردم زحمتکش، عبارت است از منشا سرمایه، این
است نحوه‌ی تکوین سرمایه. مالکیت فردی سرمایه‌داری بر استثمار کار دیگری - بر مزدوری-
مبتنی است".
بنابراین در آخرین تحلیل موضوع
عبارت از تبدیل طریقه‌ای از مالکیت به طریقه‌ای دیگری از مالکیت فردی است(شکل غربی
تحول). چگونه می‌توان روسیه را مشمول همین سیر تحول قرار داد، در حالی که آنجا زمین‌هایی
که در دست دهقانان بوده در مالکیت خصوصی آنان قرار نداشته است؟...
برگردان: م. ع. خنجی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر